W obliczu rosnących cen energii oraz zwiększającej się świadomości ekologicznej, coraz więcej Polaków rozważa inwestycję w odnawialne źródła energii (OZE). Aby wesprzeć ten trend, zarówno na poziomie krajowym, jak i samorządowym, uruchomiono różne programy dofinansowań. Poniżej przedstawiamy aktualny przegląd najważniejszych programów dotacji i ulg dostępnych w 2023 roku.
1. Program "Mój Prąd" 5.0
Program "Mój Prąd" to jeden z najpopularniejszych programów wspierających mikroinstalacje fotowoltaiczne w Polsce. Piąta edycja programu ruszyła w kwietniu 2023 roku.
Kluczowe informacje:
- Dla kogo: Dla osób fizycznych wytwarzających energię elektryczną na własne potrzeby
- Wysokość dotacji: Do 6000 zł na instalację fotowoltaiczną (PV)
- Dodatkowe dofinansowanie:
- Do 5000 zł na magazyn energii elektrycznej
- Do 3000 zł na magazyn ciepła
- Do 3000 zł na system zarządzania energią
- Maksymalna kwota dotacji: 17 000 zł
- Moc instalacji: 2-10 kW
- Termin naboru: Od kwietnia 2023 do wyczerpania środków (budżet: 400 mln zł)
Ważną zmianą w piątej edycji programu jest premiowanie rozwiązań zwiększających autokonsumpcję energii, czyli magazynów energii, magazynów ciepła oraz systemów zarządzania energią. Jest to odpowiedź na nowy system rozliczeń prosumentów (net-billing), w którym bardziej opłacalne jest zużywanie wyprodukowanej energii na własne potrzeby niż oddawanie jej do sieci.
2. Program "Czyste Powietrze"
Program "Czyste Powietrze" to kompleksowy program, którego głównym celem jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza przez wymianę starych pieców i kotłów oraz poprawę efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych.
W zakresie OZE program oferuje dofinansowanie na:
- Pompy ciepła powietrze/woda lub gruntowe pompy ciepła (do 45 000 zł w podwyższonym poziomie dofinansowania)
- Kotły na biomasę (do 36 000 zł w podwyższonym poziomie dofinansowania)
- Kolektory słoneczne (do 9 000 zł w podwyższonym poziomie dofinansowania)
- Instalacje fotowoltaiczne (w ramach premiowania niskoemisyjności)
Kluczowe informacje:
- Dla kogo: Właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych
- Poziomy dofinansowania:
- Podstawowy – dochód roczny do 135 000 zł
- Podwyższony – dochód miesięczny do 1894 zł/os. (gospodarstwo wieloosobowe) lub 2651 zł (gospodarstwo jednoosobowe)
- Najwyższy – dochód miesięczny do 1090 zł/os. (gospodarstwo wieloosobowe) lub 1526 zł (gospodarstwo jednoosobowe)
- Forma dofinansowania: Dotacja lub dotacja z przeznaczeniem na częściową spłatę kredytu bankowego (Kredyt Czyste Powietrze)
- Termin naboru: Ciągły, do 2029 roku
3. Program "Moje Ciepło"
Program "Moje Ciepło" to dedykowane wsparcie dla zakupu i montażu pomp ciepła w nowych budynkach mieszkalnych jednorodzinnych.
Kluczowe informacje:
- Dla kogo: Właściciele nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o podwyższonym standardzie energetycznym
- Wysokość dotacji:
- Do 30% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 7 000 zł dla pomp ciepła powietrze/woda
- Do 45% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 21 000 zł dla pomp ciepła gruntowych
- Warunki: Budynek musi spełniać wymagania techniczne określone w Warunkach Technicznych 2021 (WT 2021) lub mieć standard pasywny/energooszczędny
- Termin naboru: Od kwietnia 2023 do 2027 roku lub do wyczerpania środków
4. Program "Agroenergia"
Program "Agroenergia" skierowany jest do rolników indywidualnych i ma na celu zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych w sektorze rolniczym.
Kluczowe informacje:
- Dla kogo: Rolnicy indywidualni
- Wysokość dotacji:
- Do 20% kosztów kwalifikowanych dla instalacji o mocy 10-50 kW
- Do 15% kosztów kwalifikowanych dla instalacji o mocy powyżej 50 kW
- Pożyczka: Do 100% kosztów kwalifikowanych
- Technologie: Instalacje fotowoltaiczne, magazyny energii, pompy ciepła, małe elektrownie wiatrowe, biogazownie, układy hybrydowe
- Termin naboru: Różne terminy w zależności od komponentu programu
5. Ulga termomodernizacyjna
Ulga termomodernizacyjna to instrument podatkowy, który pozwala odliczyć od podstawy obliczenia podatku wydatki poniesione na termomodernizację budynków jednorodzinnych.
Kluczowe informacje:
- Dla kogo: Podatnicy PIT będący właścicielami lub współwłaścicielami budynków jednorodzinnych
- Wysokość ulgi: Do 53 000 zł na podatnika
- Zakres: Wydatki na materiały, urządzenia i usługi związane z termomodernizacją, w tym instalacje OZE
- W zakresie OZE obejmuje m.in.:
- Instalacje fotowoltaiczne
- Pompy ciepła
- Kolektory słoneczne
- Magazyny energii
- Czas trwania: Bezterminowo
Warto pamiętać, że ulga termomodernizacyjna może być łączona z dotacjami, np. z programu "Mój Prąd" czy "Czyste Powietrze", jednak odliczeniu podlega tylko ta część wydatków, która nie została sfinansowana z innych źródeł publicznych.
6. Programy samorządowe
Oprócz programów ogólnokrajowych, wiele samorządów oferuje własne programy dofinansowań do OZE. Wysokość i warunki tych dotacji różnią się w zależności od gminy czy województwa.
Przykładowe programy:
- Dotacje na instalacje fotowoltaiczne dla mieszkańców
- Dopłaty do wymiany źródeł ciepła
- Preferencyjne pożyczki z Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Aby sprawdzić, jakie programy są dostępne w Twojej okolicy, warto skontaktować się z urzędem gminy lub miasta.
7. Jak skutecznie aplikować o dofinansowanie?
Praktyczne wskazówki:
- Przygotuj dokumentację techniczną – przed złożeniem wniosku warto skonsultować się z profesjonalnym instalatorem, który pomoże dobrać odpowiednie rozwiązanie i przygotować niezbędną dokumentację
- Sprawdź harmonogram naboru – niektóre programy mają ograniczone terminy składania wniosków
- Dokumentuj każdy etap inwestycji – zachowaj faktury, umowy i inne dokumenty potwierdzające poniesione wydatki
- Zwróć uwagę na wymogi formalne – każdy program ma swoje specyficzne wymagania dotyczące parametrów technicznych instalacji, uprawnień wykonawców czy terminów realizacji
- Rozważ połączenie różnych form wsparcia – w wielu przypadkach można łączyć różne dotacje oraz ulgę termomodernizacyjną, co znacząco obniża koszty inwestycji
8. Zmiany w systemie wsparcia OZE w 2023 roku
Rok 2023 przyniósł kilka istotnych zmian w systemie wsparcia dla OZE w Polsce:
- Net-billing zamiast net-meteringu – nowy system rozliczeń prosumentów, wprowadzony od kwietnia 2022 roku, w którym energia wprowadzona do sieci jest sprzedawana, a pobrana kupowana po cenach rynkowych
- Prosument zbiorowy i wirtualny – nowe możliwości dla mieszkańców budynków wielorodzinnych oraz osób, które nie mogą zainstalować paneli na własnym dachu
- Większe wsparcie dla magazynów energii – dodatkowe środki w programach dotacyjnych na zakup i montaż magazynów energii
- Program "Energia dla wsi" – nowy program wspierający spółdzielnie energetyczne na obszarach wiejskich
Podsumowanie
Inwestycja w odnawialne źródła energii to nie tylko sposób na obniżenie rachunków za energię, ale również na zwiększenie wartości nieruchomości i ochronę środowiska. Dzięki licznym programom dofinansowań, koszty takiej inwestycji mogą być znacząco obniżone.
Przed podjęciem decyzji o konkretnym rozwiązaniu, warto dokładnie przeanalizować dostępne programy i wybrać ten, który najlepiej odpowiada indywidualnym potrzebom. W wielu przypadkach opłaca się również skorzystać z pomocy doradcy energetycznego lub instalatora, który pomoże wybrać optymalne rozwiązanie i przeprowadzi przez proces aplikowania o dofinansowanie.
Pamiętaj, że programy dofinansowań ulegają zmianom, a środki bywają ograniczone – warto śledzić aktualne informacje i nie zwlekać z decyzją zbyt długo.